Elektrochirurgia to jedna z metod zabiegowych, wykorzystywana w dziedzinie chirurgii. Jej działanie opiera się na przepływie prądu elektrycznego pomiędzy pacjentem, a wysoce specjalistycznym narzędziem medycznym za pomocą dwóch elektrod. Urządzenie to sprawdza się w przypadku, gdy zabieg opiera się na cięciu tkanki lub jej wyniszczeniu.
Korzystanie z urządzenia elektrochirurgicznego jest mało inwazyjne, bezpieczne, nieskomplikowane techniczne, bardzo precyzyjne, a co za tym idzie – niesamowicie skuteczne. Tego typu metodę wybiera się najczęściej w przypadku zabiegów, które mają znaczenie estetyczne, ale nie tylko. Można wykorzystać ją w praktycznie każdej dziedzinie medycyny. Elektrochirurgia stosowana jest również bardzo często w przypadku zabiegów z zakresu neurochirurgii, stomatologii czy ginekologii.
Zabiegi z wykorzystaniem prądu elektrycznego przeprowadza się na znieczuleniu miejscowym, które podawane jest pacjentowi w postaci zastrzyku, sprayu lub maści. Sam zabieg trwa o wiele krócej w porównaniu do zabiegu tradycyjnymi metodami chirurgicznymi, jego efekty są trwałe, a wysoka precyzja pozwala na uzyskanie doskonałego efektu estetycznego! Istnieje również niewiele przeciwwskazań do wykonania zabiegu metodą elektrochirurgii, dlatego jest ona coraz częściej wykorzystywana niemal w każdym gabinecie zabiegowym czy na sali operacyjnej.
Aparat do zabiegów elektrochirurgicznych nazywany jest diatermią chirurgiczną. Ciało człowieka jako przewodnik prądu elektrycznego pozwala diatermii na działanie i szerokie zastosowanie w wielu zabiegach.
Tradycyjnie pacjent połączony jest z aparaturą za pomocą elektrody aktywnej oraz neutralnej, tworząc przy tym obwód elektryczny. Diatermie wykorzystują tylko i wyłącznie prądy o wysokiej częstotliwości, minimum na poziomie 200 kHz. Dzieje się tak dlatego, że prąd o niższej wartości jest odczuwany przez ciało człowieka jako bolesny i nieprzyjemny, powoduje mimowolne skurcze mięśni oraz wywołuje nieprawidłowe akcje serca. Dlatego też przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności, korzystanie z diatermii jest całkowicie bezpieczne dla pacjenta oraz lekarza i jednocześnie niesamowicie skuteczne w swoim działaniu.
W trakcie korzystania z urządzenia elektrochirurgicznego zbędne są tradycyjne narzędzia chirurgiczne. Zastępuje się je ostrzami elektrochirurgicznymi lub innymi końcówkami niezbędnymi w trakcie konkretnego zabiegu. Wykorzystanie tego typu narzędzi pozwala na proste, szybkie i efektywne przeprowadzenie zabiegu z praktycznie każdej dziedziny medycyny.
Działanie końcówek diatermii chirurgicznej opiera się na prawie przemiany energii elektrycznej w ciepło. Diatermia działa również na poniższych zasadach:
1. Koagulacja
Która potrzebuje temperatury w przedziale 60-70 ºC w obszarze dookoła elektrody aktywnej. Taka temperatura pozwala na powolne podgrzewanie się płynu wewnątrzkomórkowego, a następnie na odparowanie wody komórkowej przy równoczesnym zatrzymaniu przepływu krwi w tkance. Dzięki zastosowaniu elektrochirurgii na tkance nie powstają strupy czy przypalenia tkanki.
2. Cięcie
Do którego wykorzystuje się temperaturę powyżej 100 ºC w obszarze elektrody aktywnej. Taka temperatura również powoduje odparowanie płynu wewnątrzkomórkowego, jednak z równoczesnym zniszczeniem tkanek, czego efektem jest gładkie i czyste cięcie, z którym nie może się równać tradycyjne cięcie chirurgiczne. W przypadku osiągnięcia temperatury 500 °C, dochodzi do zjawiska kauteryzacji.
3. Cięcie z koagulacją
Na które pozwala wykorzystanie prądu mieszanego. W trakcie takiego działania elektroda aktywna pozwala na równoczesne cięcie tkanki oraz jej koagulowanie, co minimalizuje ryzyko wystąpienia krwawienia praktycznie do zera.
1. Technika mono-polarna
Polega na wykorzystaniu dwóch elektrod, przez które przepływa prąd elektryczny i są to elektrody o różnym działaniu. Elektroda aktywna pozwala na uzyskaniu odpowiedniego efektu chirurgicznego, na przykład cięciu tkanki. Jej powierzchnia jest stosunkowo mała, co pozwala na uzyskanie wysokiej gęstości prądu na jej końcu. Zadaniem drugiej elektrody jest neutralizowanie przepływającego przez ciało człowieka prądu. Elektroda neutralna ma dużą powierzchnię, którą przykłada się na czas zabiegu do skóry pacjenta, dzięki czemu możliwe jest utworzenie bezpiecznego obwodu elektrycznego. Elektroda neutralna nie daje efektu chirurgicznego.
2. Technika bipolarna
Również wykorzystuje się dwie elektrody, jednak obie są elektrodami o tych samych końcach, w których żadna z nich nie jest na stałe umieszczona na ciele pacjenta. W tym przypadku prąd przepływa pomiędzy elektrodami aktywnymi i nie ma konieczności zastosowania elektrody neutralnej. Mimo swojego szerokiego zastosowania, częściej wybieraną metodą jest technika monopolarna.
Każdy sprzęt wykorzystywany do celów medycznych powinien być bezpieczny dla pacjenta oraz zespołu medycznego. Do tego celu niezbędne jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. W przypadku diatermii chirurgicznej bardzo istotne są poniższe kwestie:
Miejsce, w którym przeprowadzony zostanie zabieg z wykorzystaniem diatermii chirurgicznej powinno być dokładnie sprawdzone przed każdym zabiegiem, ze względów bezpieczeństwa nie tylko pacjenta, ale również lekarza i pozostałego personelu medycznego. Należy zawsze dobrze odizolować pacjenta elektrycznie, jak również pilnować, by przestrzeń pomiędzy pacjentem a stołem zabiegowym była w stu procentach sucha. Elektroda neutralna musi zajmować odpowiednią powierzchnię na skórze pacjenta, być dokładnie do niej przyczepiona i usytuowana możliwie jak najbliżej miejsca zabiegowego.